De grens over!

Jawel! De caravan is de grens over. Het is goed opletten waar, wanneer en of we de Belgische grens passeren, maar de veranderende bestrating vertelt het al gauw: de caravan in België. Vlak voor de Belgische grens treft het Syrische Comité twee motoragenten aan de koffie in een benzinestation. De caravan heeft hun aandacht getrokken en ze willen er alles over weten. Grappen schieten over en weer, en één van hen suggereert dat een dienstwapen wellicht een nuttige aanwinst zou zijn voor de koffer. Anders zou de caravan ook genoegen nemen met een persoonlijke escorte... Uiteindelijk blijft er weinig van hun goede ideeën over: ze zijn in functie. De tip de banden van de caravan nog even wat van extra lucht te voorzien nemen de comité-leden echter ter harte. Als zij stuntelend met de slangen in de weer gaan, stappen de agenten van hun ronkende motoren af en steken een handje toe. Met zoveel steun van de Nederlandse politie, en een aansluitende zwaailicht-groet als ze de caravan op de snelweg passeren, kan er niets meer mis gaan..

Als de caravan eenmaal Brussel bereikt, is het al nacht. Dat weerhoudt de comitéleden er niet van zich nog even te laten fotograferen bij het straatnaambordje ‘Rue de l’Optimisme’. Optimisme kunnen ze tenslotte wel gebruiken, vooral voor het geplande bezoekje aan de Syrische ambassade de volgende dag. Dit bezoek kan onmogelijk onopgemerkt blijven, en dat doet het dus ook niet. De caravan gaat op de foto met ‘zijn’ ambassade en onderwijl laat de bemanning enige flyers van het project in de brievenbus glijden. Slechts enkele foto’s verder staat het comité opeens oog in oog met een ambassademedewerker. Hij zegt ‘toevallig’ de ambassade gepasseerd te zijn, maar zijn nog draaiende auto met zoontje op de achterbank en vrijetijdsoutfit doen anders vermoeden. Hij informeert vrij neutraal naar de bedoeling van de caravan. Nóg twee minuten later staat de ambassadeur op de stoep, eveneens in sportoutfit. Het heeft er alle schijn van dat beide heerschappen uit een vredig zondagmorgentafereeltje thuis zijn weggerukt.

De ambassadeur is wat minder voor rede vatbaar. Het komt tot een gesprek tussen hem en een Syrisch comité-lid, maar van een echte dialoog is geen sprake. Met een stemverheffing op zijn tijd wil hij duidelijk maken dat mensen buiten Syrië geen goed beeld hebben van wat er daar gebeurt. Media hier geven daar een vertekend beeld van. Hij is bepaald niet onder de indruk van de veroordeling van de Arabische Liga, want “wie zijn zij om ons de les te lezen over democratie en mensenrechten?” Volgens hem is Syrië vrij, is het dat altijd al geweest en zal het dat altijd blijven. Het gesprek wordt met een grimmig gemeenschappelijk doel besloten: “het gaat ons uiteindelijk allemaal om het welzijn van Syrië”.

Hierna rijdt de caravan naar het centrum van Brussel, alwaar hij aansluiting vindt bij het festival Gegoten Lood, een initiatief van kunstenares Ingrid Rollema. Dit festival is een fusie van kunst, theater, politiek en debat. 'Waarbij kunstenaars, wetenschappers, politici, journalisten, activisten, bloggers en twitteraars on stagereageren op, en vanuit de Arabische Lente'. Op de Oude Graanmarkt moet nog een bescheiden strijd uitgevochten worden met Brusselse politielui, die stuk voor stuk willen weten wat de caravan daar doet. Als hun superieur zijn definitieve fiat geeft, keren ze niet meer terug. Nu moet de caravan alleen nog maar het centrum uit, maar die weinig flexibele pollers staan nog in de weg..

De caravan blijft in Brussel en zal binnenkort naar de Franse hoofdstad trekken. Het is afwachten of de Ville de l’Amour hem op gepaste wijze zal verwelkomen..

Met dank aan:

• Ingrid Rollema
• Rehimo

Van Amersfoort naar Amuda

Amsterdam, Amersfoort en Amuda

25/26 november 2011

De caravan strijkt vandaag in Amersfoort neer en zal daar twee dagen blijven. Hij is uitgenodigd op de Kon-tiki basisschool om kinderen daar wat over Syrië en over een school in Amuda (stad in het Noord-Oosten van Syrië) te vertellen. Wij grijpen de kans om ook kinderen bewust te maken van wat er in Syrië gaande is. Met zijn tweeen geven wij een presentatie in groep 6/7/8 en staan versteld over wat deze kinderen al weten over Syrië: dictatuur, ligt in Azië, er zijn demonstraties gaande. Hadden ze de komst van de caravan misschien al stiekem voorbereid? Na deze introductie gaan de kinderen aan de slag met het democratiespel. Hierin leren ze op gestructureerde wijze een bepaald probleem te analyseren en krijgen ze elk een andere rol toebedeeld, net als in een echte democratie, zoals de woordvoerder en de gespreksvoorzitter. Ze leren elkaar uit te laten praten, op rationele wijze een kwestie te fileren en tot consensus te komen. Dit spel is het uitgangspunt van hun samenwerkingsverband met een basisschool in Amuda. Hier zal een groepje kinderen onder leiding van een open en maatschappijkritische leraar het democratiespel gaan uittesten. Pas als het regime valt, en de caravan het democratiespel op officiële wijze in Syrië kan afleveren, wordt dit voor grotere groepen kinderen mogelijk. Als de kinderen van Kon-tiki nadenken over hoe ze de ‘fotogroet' van de basisschoolkinderen in Amuda kunnen beantwoorden, vallen ze over elkaar heen van enthousiasme: 'mailen', 'skypen', 'twitteren'.. Ze denken nog na over de beste optie, maar geven ondertussen al cadeautjes mee aan de kinderen in Amuda: geïllustreerde schriftjes, stoepkrijt en ‘elastieken'. 'Weten kinderen in Syrië hoe je moet elastieken?!' Dat doen ze daar dus niet. Een groepje meisjes stelt enthousiast voor een instructieboekje te maken over welke springspelletjes je hiermee kunt doen. Ook dat zal te zijner tijd in de koffer in de caravan belanden.

Na de basisschool op vrijdag begeeft de caravan zich op zaterdag weer in volwassen gezelschap. Er is deze dag een democratiedialoog in Amersfoort en daar mag hij niet bij ontbreken. Hiervoor zijn inspirerende sprekers naar Amersfoort gekomen, zoals Ahmed Maher uit Egypte. Hij heeft een voortrekkersrol in de Egyptische revolutie en heeft de dag ervoor net een democratielintje in ontvangst mogen nemen van de European Partnership for Democracy. Aangezien Egypte momenteel weer in brand staat, wil hij op dit moment niets liever dan in zijn eigen land zijn, en daarom is zijn bezoek ook ingekort tot twee dagen.

Ook daar mocht onze democratiecaravan niet ontbreken. In Amesterdam heeft de caravan zich op de Dam prominent gevestigd en hij was getuigen van de uitreiking van het democratielintje in de Waag.

In het bliksembezoek van Ahmed Maher naar Nederland en vlak voor hij naar Schiphol gaat, lukt het ons om hem nog even te strikken voor een boodschap voor Syrië. Hij wenst het Syrische volk veel succes toe en staat achter hun revolutie.

De rest van de dag worden bezoekers actief aan het werk gezet met enige thema's: politiek en democratie, religie en burgerschap. Zij discussiëren hierover dat het een lieve lust is en bespreken hun ‘uitkomsten' aan het eind van de dag plenair. Iedereen gaat vol plannen over hoe zij hun steentje kunnen bijdragen een democratie, politiek bewustzijn en actief burgerschap naar huis. Van de gemeente Amersfoort krijgt de caravan twee ‘Sofietjes' in rood en groen stoplicht-variant. Dit Sofietje verscheen eind 2000 in het Amersfoortse straatbeeld toen iemand op eigen initiatief het normale stoplicht voor het gemeentehuis had vervangen door een Sofie-stoplicht. De gemeente Amersfoort was gecharmeerd van dit verrassende initiatief en heeft de Sofie-lijn voortgezet. Sofie is een symbolische aanwinst voor de caravan: zij bewijst dat initiatiefnemers die hun zin doordrukken iets kunnen bereiken. En misschien zelfs wel een regime ten val kunnen brengen.

Delft..Brug naar de Vrijheid

Meet the Middle East...Brug naar de Vrijheid

27 oktober t/m 4 november in Delft

De caravan heeft in Delft, de Stad die geschiedenis maakt (Delft creating history), een lange stop gemaakt. Tijdens het festival Meet the Middle East keert hij terug naar zijn thuisbasis om zijn krachten te hernieuwen voordat hij aan de grote tocht richting Damascus begint.

Het festival staat dit jaar in het teken van de Syrische revolutie en is opgedragen aan de cartoonist Ali Ferzat. De titel van het festival is: Brug naar de Vrijheid.

Ali Ferzat is een belangrijk symbool van de Syrische revolutie, omdat hij omwille van zijn opruiende cartoons enige maanden geleden mishandeld is.

Wij staan stil bij waar Ali Ferzat, en alle andere Syriërs op dit moment voor strijden: democratie en meer vrijheid van meningsuiting.

Bij de opening van het festival wordt de Syrische caravan naast de Delftse caravan op de brug aan Hippolytusbuurt in de binnenstad van Delft geïnstalleerd. Een Delftse gastvrouw en Syrische gastheer delen aan aanwezigen ballonnen in de kleuren van de Nederlandse en Syrische vlag uit. Ze gaan allemaal tegelijk de lucht in, als voorbode van een lange reis. Ook de genodigden wordt gevraagd een boodschap voor Syrië in de koffer te deponeren. Wethouder Pieter Guldemond , die het festival opent, geeft een boekje met Delftse gedichten en verhalen mee aan de caravan, als geschenk voor Syrië.

De volledige festivalweek blijft de caravan nog in Delft bij Hypo de Kunstsuper. Tijdens de museumnacht trekt hij met zijn verlichting behoorlijk de aandacht. Veel mensen komen een kijkje nemen bij dit veronderstelde onderdeel van de Museumnacht, al merken sommigen al meteen op dat deze caravan iets met Syrië te maken moet hebben. Enige bezoekers komen even opwarmen in de caravan en strijken er neer om hun boodschap te schrijven. Eén passant gaat lustig aan de slag met een symbolische tekening, begint hem uit te leggen, twijfelt, en besluit vervolgens dat de boodschap voor zich moet spreken. En gaat ervan uit dat er een universele taal is die de cultuurverschillen overbrugt.

Op 4 november eindig het festival bij het Flora Theater. Daarmee neemt de caravan op een knallende wijze, afscheid van Delft. Hij gaat na Delft nog één stop maken en dan de grens over richting Damascus...

Aan steunberichten komt hij niet te kort.

Met dank aan de bijdrage van:

• Marieke Rolloos
• Jeroen van der Meijden
• Hypo de kunst supermarkt

In Utrecht...de fakkel blijft de weg verlichten

In Utrecht ...de fakkel blijft de weg verlichten

Herdenking Meshal Tammo -Utrecht - 16 oktober 2011

Vandaag komen Syriërs en Koerden uit alle delen van Koerdistan samen in Utrecht voor de herdenking van Meshal Tammo. Door verschillende organisaties worden er toespraken gehouden. Er is veel waardering voor zijn persoon en de rol die hij heeft gespeeld in het opbouwen van het Syrië van de toekomst. Hij staat bekend om zijn lef en moed in de Syrische strijd voor vrijheid. Meshal Tammo is door het Syrische regime geliquideerd, omdat men bang was voor zijn grote invloed binnen de oppositie en zijn vastberadenheid om dit regime ten val te brengen. Meshal Tammo was niet alleen een politicus met passie en liefde voor Syrië, maar hij is ook de grondlegger van progressieve bewegingen in Syrië.

Hier volgen enkele citaten van de toespraken die op die dag zijn gehouden en enige citaten uit het condoleanceregister, dat aan de caravan The Route to Damascus is toevertrouwd:

'Meshal Tammo was de secretaris-generaal van de Nationale Raad en is doelwit geworden omwille van zijn vrije stem. Je zult in ons midden blijven met je stem en je project voor het vaderland.' Je collega's uit de Syrische Nationale Raad - Khaled Al-Haj Saleh.

'In de naam van God, de Barmhartige, condoleer ik de familie van de martelaar Meshaal, al zijn vrienden en collega's. Wij herdenken hem omwille van zijn bloed, dat hij heeft gegeven op de weg naar vrijheid en rechtvaardigheid. Je woorden zullen bij ons blijven op de weg van vrijheid en rechtvaardigheid voor het Syrië van de toekomst,' Syrische Comitè in Nederland- Ibrahim Akkari

'Vandaag hebben we deelgenomen aan de herdenking van martelaar Meshal Tammo, God hebbe zijn ziel. Zijn dood was een groot verlies voor het Syrische volk in het algemeen en het Koerdische volk in het bijzonder.' Patriottische Unie van Koerdistan

' Ze hebben je Meshal (betekend fakkel) genoemd, en je was de fakkel die het pad van de vrijheid verlichtte,' een Syrische Koerd uit Nederland

'Meshal, Meshal; je bent een symbool voor vrijheid en jij zult in onze harten blijven leven om ons pad te blijven verlichten.' Azadi

'De fakkel van de revolutie en de vrijheid zal blijven ... Je blijft voortleven in ons geweten, Meshal..' Adib

De volgende retorische vraag van Abu Farhad blijft hangen:

'Is het dwaze regime van Assad eigenlijk gelukt de vlam van de vrijheid met een lafhartige daad te blussen door Tammo te vermoorden? Of heeft het in zijn stommiteit een miljoen fakkels op het pad van vrijheid en waardigheid aangestoken?'

Terwijl deze woorden ter ere van de martelaar Meshal Tammo worden gesproken, staat de caravan The Route to Damascus, voor de eerste keer in zijn bestaan bescheiden en zonder gezelschap buiten te wachten.Alsof hij hoopt dat hij met zijn zwijgen en verlangen de gesproken woorden kan omhelzen om die naar de eindbestemming te brengen. Of wij hem horen zeggen: maken jullie geen zorgen over de vlam, die is in veilige handen.

Naar Damascus...via China en Rusland

Naar Damascus... via China en Rusland

14 oktober 2011, Den Haag

Vandaag gaat de caravan op pad naar de Chinese en Russische ambassade. De Syriërs in Nederland protesteren over de houding van China en Rusland ten opzichte van de resolutie van de Veiligheidsraad over Syrië.

De caravan lijkt volwassen te worden nu hij voor het eerst mee gaat demonstreren. Op de Facebook pagina van de caravan 'The Route to Damascus' plaatsen we een foto van de vertrekkende caravan met als ondertitel 'on its way to China'. 'The Route to Damascus' is in goede handen bij de demonstranten.

Daar zijn zij dan om 15.00 uur voor de Chinese ambassade. De protestgeluiden luiden verontwaardigd richting deze ambassade.'Wij willen de val van het regime'. 'China, jij bent medeplichtig aan de moorden in Syrië'.In de brievenbus van deze ambassade landt een brief van de Syriërs aan de overheid in China. Ondertussen staat de caravan uitdagend pal tegenover deze ambassade.

Als het 16.00 uur is, verplaatsen de Syriërs zich naar de Russische ambassade.Ook daar laten de Syriërs zich gelden.Zij laten de Russen weten dat een vrij en democratisch Syrië de Russische belangen in Syrië niet zal schaden. En dat de tijd dringt nu en de klok nooit terug zal keren naar vóór 15 maart 2011. De Russen lijken bevroren te zijn en geven geen gehoor.Op de deurmat van de ambassadeur ligt aan het eind van de dag een brief namens de Syriërs.

Voldaan en ontladen nemen de aanwezigen afscheid. Zoals elke keer, hopen wij elkaar weer in Damascus te ontmoeten. Waar wij met zijn allen de vrijheid op het Ummayaden plein gaan vieren.Maar wij weten ook dat wij elkaar zondag gaan zien om de Syrisch- Koerdische leider Mishaal Temmo te herdenken.

Als we op Facebook kijken, zijn er veel reacties op de foto van de vertrekkende caravan naar China.Gaat hij nu echt naar China? Is dat niet een gigantisch ver omrijden? Gaat de caravan het redden en komt hij dan wel in Damascus? We antwoorden met een volle overtuiging dat de route via Peking en Moskou weliswaar langer kan gaan duren, maar de eindbestemming, Damascus, is nog steeds in zicht.

De Havenstad...Rotterdam

5 oktober 2011, Rotterdam

Het weer is - zoals de Nederlandse traditie betaamt - van de ene op de andere dag omgeslagen. Zo wordt woensdag 5 oktober de eerste échte herfstdag van het jaar - of zo voelt dat althans voor de leden van het Syrische Comité die deze dag in Rotterdam steunbetuigingen voor het Syrische volk verzamelen. Slechts de gedachte aan de Syrische zaak en de koffie houden hen warm. Maar stiekem voelen de ontberingen van wind en regen voor de Syrische ballingen als hun persoonlijke bijdrage aan de revolutie in hun vaderland.

Er zijn voorbijgangers genoeg voor het Rotterdamse stadhuis, waar de caravan deze dag is neergestreken. De Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb heeft al vanuit het buitenland laten weten niet langs te kunnen komen vandaag, maar hij wenst de caravan en zijn bemanning veel succes toe. Afhankelijk van de regenbuien wordt de koffer steeds in en uit de caravan getild. De caravan zelf dient afwisselend als broedplaats voor boodschappen aan Syrië, opwarmplek, speeltuin voor kinderen en zoete inval voor belangstellenden.

Verschillende raadsleden houden halt bij de caravan en delen met Syrië wat ze willen. Sommige mensen vragen zich af of Syrië ook maar een stap dichter bij democratie komt door deze actie. Het Syrische Comité verwacht echter niet dat het Syrische regime door dit caravanproject zal vallen, maar wil er graag aandacht mee vragen voor de menselijke verhalen achter de revolutie. Eén passante moet uitgelegd krijgen wat er in Syrië gaande is, maar reduceert de Syrische revolutie vervolgens meteen tot menselijke proporties en wenst het Syrische volk veel sterkte toe. Een comité-lid informeert een jonge student boven zijn hamburger over de Syrische revolutie. Om 10 uur 's morgens. Een andere voorbijganger vertelt dat hij zich wel eens afvraagt of een democratie de beste regeringsvorm is en ziet ook voordelen in een autoritaire staat. Hij is zelf afkomstig uit Bosnië. Op de vraag of hij de Syrische caravan zal blijven volgen, antwoordt hij ontwapenend eerlijk dat hij op de reismee-site gaat kijken 'als hij daar zin in heeft'. Later komt hij een tweede maal voorbij. Hopelijk zal zijn pad de virtuele route van de caravan blijven kruisen.

Vlak na de middag vertellen drie jonge buitenlandse meisjes in de verte al eens iets over Syrië gehoord te hebben, en als ze er meer over vernemen, begint er steeds duidelijker een belletje te rinkelen. Ze willen wel graag een boodschap voor Syrië achterlaten, maar moeten hoognodig naar de WC. Ze beloven terug te komen. En inderdaad, tien minuten later komen ze gezusterlijk terug. Ze hebben hun wens voor Syrië samen ingestudeerd op de WC en één van hen schrijft de boodschap op met haar vriendins rug als steuntje. 'Wat was het ook alweer?' Gedrieën komen ze tot hun persoonlijke steunbetuiging. 'In the end everything will turn to its value'.

De caravan heeft vandaag weer vele nieuwe indrukken opgedaan en gaat ze rustig verwerken. Hij maakt zich alvast op voor het overschrijden van de Nederlandse grens.

Meewerkende kunstenaars: Marianne Klapwijk

Naar Damascus...De Start

Naar Damascus...DE START

15 september 2011, Den Haag

Vanochtend zijn we voor dag en dauw opgestaan. De caravan is in een woonwijk in Delft inmiddels een bezienswaardig object geworden en staat te trappelen om van stal gehaald te worden. Hij zal vandaag zijn eerste grote show geven op de Hofplaats in Den Haag en hem is beloofd dat hij hoge gasten zal mogen verwelkomen. Op de internationale Dag van de Democratie zal hij aandacht vragen voor de nog-niet-zo-democratische situatie in Syrië. Om half 9 rolt hij het plein naast de Tweede Kamer op. Hij is getuige van Gerdi Verbeet die samen met een schoolklas de grondwetbank komt schoon schrobben. Geduldig wacht hij zijn beurt af.

Met zijn sprekende kleuren trekt de caravan al gauw mensen naar zich toe. Hoogwaardigheidsbekleders, toevallige passanten en doelbewuste bezoekers brengen een bezoek aan de caravan. Sommigen moeten nog even herinnerd worden aan waar Syrië ook alweer lag, of wie de president nu weer was. Maar iedereen weet wel dat er íets gaande is in Syrië, en wie wil wordt door welwillende leden van het Syrische Comité bijgepraat over het wel en wee van Syrië. Jong en oud laten een boodschap achter in de koffer. Nederlandse, Arabische en Engelse boodschappen wisselen elkaar af. Bemoedigende steunbetuigingen voeren de boventoon. Vier Tweede Kamer-leden wensen het Syrische volk het allerbeste toe middels een persoonlijke boodschap. Met Henk-Jan Ormel, Nine Kooiman, Mariko Peters en Kees van der Staaij zijn CDA, SP, Groen Links en SGP gebroederlijk verenigd in de Syrische kunstcaravan.

Enkele kunstenaars drukken een blijvend stempel op de caravan door er een schildering op aan te brengen. Kunstenares Ingrid Rollema tekent stripfiguur Handala op de caravan, die symbool staat voor de onderdrukking van het Palestijnse volk en zijn strijd om rechtvaardigheid en zelfbeschikking. De cartoonist Auke Herrema heeft een mooie cartoon op de caravan getekend en cartoonist Tjeerd Royaards heeft een workshop gegeven.

Onderweg naar Damascus zal de caravan steeds kunstzinnigere vormen aannemen. Er wachten nog enkele uitnodigende witte vlakken op de caravan op artistieke bezieling en inspiratie. De Syrische kunstenaar en analist Bashar al-Issa is speciaal voor de gelegenheid overgekomen uit Parijs en gaat met Syriërs in diaspora in gesprek over hoe een toekomstige Syrische staat eruit zou moeten zien. Hij zegt toe de koffer in de caravan te zullen beschilderen en zal die belofte gestand doen in Parijs, als de caravan daar op zijn tocht passeert.

Als de zon ondergaat, is de caravan veel boodschappen en ervaringen rijker. Hij kan nu goed toegerust op zijn grote reis op pad gaan.

Meewekende kunstenaars: Auke Herrema, Tjeerd Royaards, Ingrid Rollema.

De Voorbereiding

The Route to Damascus: DE VOORBEREIDING

11 september 2011, Delft.

Zondag 11 september in Delft. Een zonnige dag met een enkel buitje. Plaats van handeling: kunstloods Lijm & Cultuur. Tijdstip: 12.00 uur. Hier vindt de officieuze aftrap van 'The Route to Damascus' plaats. Als een heuse kunst- en democratiecaravan zal deze aanvankelijk bleek aandoende huis-tuin-en-keuken-caravan dwars door Europa trekken, op weg naar Damascus. Onderweg zullen leden van het Syrische Comité - die de caravan bemannen - met Syriërs in ballingschap en Europeanen het gesprek aangaan over de Syrische revolutie. Zij zullen het persoonlijke verhaal van al deze bezoekers optekenen en hen bevragen over hun persoonlijke band met Syrië en hun gevoelens over de huidige revolutie. Iedere bezoeker wordt uitgenodigd een persoonlijke boodschap of object in een koffer in de caravan achter te laten. Op het moment dat het Syrische regime valt, is de weg naar Damascus vrij, en zal de caravan alle boodschappen afleveren aan het Syrische volk.

Zover is het echter nog niet. Een gemixt gezelschap van Syriërs en Nederlanders, kunstenaars en in mindere mate creatieve geesten, kijkt verwachtingsvol naar wat een kunstcaravan moet worden. Al gauw is het een drukte van belang, en rennen en babbelen kinderen in het rond. Zij gaan spontaan aan de slag met kleurpotloden en stiften en leveren hun eigen bijdrage aan de caravan. Waar iedereen in het begin nog op zoek is naar zijn rol, is daar na een kwartier al niets meer van te merken. Iedereen staat driftig te kwasten op een zich toegeëigend deel van de caravan, of maakt een groepskunstwerkje met anderen. Aan het eind van de middag is de caravan al heel duidelijk een Syrische caravan geworden, met de kleuren van de Syrische vlag en de Koerdische zon een caravan bedoeld voor heel Syrië. De grote hutkoffer - bedoeld voor alle boodschappen voor Syrië - wordt behoedzaam in de caravan getild, als ware het een kostbaar object. Het vakantie-imago is van de caravan afgevallen, en met zijn koffer en volgestouwde kastjes is hij klaar voor zijn grote reis.

Nog een uur lang zien we daarna de kunstenaars geknield op de grond zitten om de verfspatten weg te schrobben. De één wijst de ander op de verfspat die hij over het hoofd had gezien. Gezamenlijke arbeid verbroedert. En verbroedering is nu precies waar we naar streven, tussen het Syrische en Europese volk en tussen bevolkingsgroepen in Syrië onderling, een vruchtbare start van een ontluikende democratie..

Meewerkende kunstenaar: Arsevin